Nguyên nhân chính là do sự thiếu ý thức của người dân. Một sô' người đem rác trong nhà ra để ngoài đường phô', thậm chí còn quăng thẳng ra ngoài đường. Ngoài ra còn có tình trạng người ăn quà vặt thản nhiên vứt. rác ngay tại chỗ mình đang ngồi hoặc nếu ngồi gần hồ thì vung tay ném thẳng xuống hồ. ơ những nơi công cộng hoặc trên các đường phố’, công ti công viên cây xanh đã đặt nhiều thùng rác để giữ gìn vệ sinh chung nhưng hầu như chẳng mấy ai bỏ rác vào đúng chỗ mà cứ thích vứt bừa bãi. Người xưa có câu “chạy trời không khỏi nắng” thì ngày nay ta lại có câu “chạy đâu cho khỏi rác”, rác tứ bề, đe dọa cuộc sống, ảnh hưởng đến chất lượng môi trường sống trầm trọng. Vì vậy, công viên cũng như một số nơi mát mẻ để mọi người hóng gió -như hồ Con Rùa, hồ Hoàn Kiếm lại là những nơi chứa rác. Số người đến càng nhiều thì lượng rác thải ở những nơi này ngày càng gia tăng do những người bán hàng rong và khách ăn uống vứt ra. Tệ hơn nữa là tình trạng người ngồi trên xe (ô tô hay xe máy) tiện tay vứt rác xuống lòng đường mà chẳng thèm để ý đến xe cộ khác đang lưu thông bên cạnh.

Đặc biệt là sông ngòi, kênh rạch đã trở thành những hố rác thiên nhiên để mọi người cứ thế mà tự nhiên mang đủ thứ mọi chất thải từ dạng lỏng như thức ăn thừa, nước dơ cho đến dạng rắn như xà bần…và thậm chí cả xác súc vật đổ xuống. Ở khu vực bến Bạch Đằng trước kia, người tập thể dục có thể thoải mái bơi lội. Song, giờ đây rác cũng bị vứt xuống đầy ắp khiến nó ô nhiễm trầm trọng. Còn kênh Nhiêu Lộc mặc dù đã được nạo vét nhiều lần nhưng người dân vẫn vô ý thức mang đủ mọi loại rác ra đổ bừa bãi làm nước kênh đen hơn và làm tắc nghẽn cả con kênh. Nhiều thước phim phóng sự của đài truyền hình đã phản ánh tệ nạn này nhất là việc mọc lên các quán nhậu ngày càng nhiều dọc các bờ kênh khiến con kênh trở thành nơi người ta xả rác, rửa chén, thức ăn thừa, thậm chí phóng uế bừa bãi. 

Vậy nguyên nhân của những biểu hiện trên là gì? Vứt rác bừa bãi trước hết là xuất phát từ sự giáo dục, sai phạm nhiều lần sẽ trở thành một thói quen khó sửa chữa. Ngoài ra đó còn là một lối sống thiếu vệ sinh, người ta không cảm thấy khó chịu khi phải sống chung với sự bừa bộn, dơ bẩn. Suy cho cùng tất cả xuất phát từ ý nghĩ hẹp hòi, nông cạn và ích kỉ của con người chúng ta. Họ chỉ biết nghĩ cho bản thân mình mà không quan tâm đến việc người khác có khó chịu hay không. Họ lí luận rằng họ không thấy thùng rác, họ lười di chuyển đến nơi vứt rác vì thế cứ thẳng tay mà ném rác lung tung. Họ nghĩ rằng “cha chung không ai khóc”, nhà nước bỏ tiền ra cho công nhân vệ sinh dọn dẹp thay cho mình. Khó chịu nhất là khi đi xem hát, ở trong rạp mà mọi người cứ ăn uống và vứt rác thoải mái xuống chân ghế nên không gian hạn hẹp giữa hai hàng ghế lại đầy rác. Nói chung nhũng người vô gia cư và những người có trình độ văn hoá thấp làm cho bộ mặt thành phố mất thẩm mĩ.