Chỉ trong mấy ngày nghỉ lễ, rất nhiều điểm du lịch nổi tiếng đã trở thành “bãi rác” khổng lồ. Trên các bãi biển ở Ghềnh Ráng (Quy Nhơn), Cồn Vành (Thái Bình), Quất Lâm (Nam Định), Mũi Né (Phan Thiết) hay thị trấn Sa Pa (Lào Cai), Đà Lạt (Lâm Đồng)… rác bủa vây người, túi ni-lông, vỏ dừa, hộp xốp, chai lọ vứt ngổn ngang. Ngay tại Thủ đô Hà Nội, thức ăn thừa, túi ni-lông phủ trắng các gốc cây ở một số công viên. Du khách vẫn “hồn nhiên” đi lại, vui chơi, ăn uống và tiếp tục xả rác, trong khi vẫn có những biển báo cấm vứt rác và thùng rác công cộng được đặt rải rác. Người đông, dịch vụ kém phát triển, quản lý chưa hiệu quả cộng với tư duy ích kỷ kiểu “sạch ta bẩn người”, “người ta vứt được thì mình cũng vứt được” của không ít người đã khiến hình ảnh các khu du lịch, vui chơi trở nên nhếch nhác, bẩn thỉu.

Được biết, hầu hết các cơ quan, đơn vị quản lý môi trường ở các địa phương đều có cuộc ra quân chỉnh trang cảnh quan sạch đẹp để đón trước các đợt cao điểm du lịch. Tuy nhiên, với lượng người đông và rác vứt liên tục thì dọn cũng không xuể. Năm nào cũng vậy. Chứng tỏ cách quản lý và xử lý vẫn chưa có hiệu quả. Thiết nghĩ, các cấp chính quyền và các ngành liên quan cần tìm ra những phương thức khác để chấm dứt tình trạng này, thay vì chỉ chăm chăm đi tìm nguyên nhân tại sao, hoặc “đổ lỗi” cho nhau.

Có nhiều ý kiến cho rằng, bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục bằng các hình thức sinh động, hấp dẫn hơn, thì điều quan trọng cần làm ngay chính là các biện pháp mạnh tay để dẹp rác. Có thể học tập một số quốc gia ngay trong khu vực, như lắp đặt ca-mê-ra ở nơi công cộng; phạt vi phạm hành chính thật nặng với hành vi xả rác, số tiền thu được sẽ sử dụng để tiếp tục tăng mật độ thùng rác, biển cấm, trả lương cho những người thu gom rác…; người xả rác bừa bãi nên bị phạt lao động công ích, đi dọn rác trong một thời gian nhất định… Bên cạnh đó, các bãi biển, khu du lịch cũng cần xử lý mạnh hàng quán tự phát, hàng rong. Mới đây, chính quyền TP Vũng Tàu đã có chủ trương đưa hàng trăm tiểu thương trên bãi biển về một khu vực quy hoạch, kiên quyết dẹp các gánh hàng rong sát bờ biển. Không chỉ có vậy, cán bộ và đoàn viên, thanh niên còn tổ chức các đợt ra quân xuống các bãi tắm để dọn rác, vận động du khách không ăn nhậu và xả rác bừa bãi. Kết quả, bãi biển Vũng Tàu đã thay đổi diện mạo, trong đợt cao điểm vừa qua mặc dù người đông nhưng bãi cát vẫn sạch sẽ, thoáng đãng, để lại ấn tượng tốt cho du khách trong và ngoài nước. Ở Cù Lao Chàm (Quảng Nam) lâu nay vẫn làm khá tốt quy định không mang túi ni-lông lên đảo; tại các bến tàu đều có người kiểm tra, nhắc nhở, hướng dẫn du khách. Nhờ vậy mà các bãi biển trên đảo sạch đẹp, vắng bóng rác thải vô cơ. Còn Bản Lác (Mai Châu, Hòa Bình) và bán đảo Sơn Trà (Đà Nẵng) có các tua du lịch bảo vệ môi trường, cụ thể là nhặt rác. Nghe có vẻ lạ, nhưng đó là các tua dành riêng cho những vị khách yêu thiên nhiên và thật sự quan tâm môi trường, kết hợp việc tham quan với trải nghiệm đi thu gom rác thải, trả lại vẻ đẹp cho các danh lam thắng cảnh.

Xả rác bừa bãi gây ô nhiễm nặng nề môi trường sinh thái, ảnh hưởng nhiều mặt đời sống xã hội và là một trong những nguyên nhân làm du lịch Việt Nam kém hấp dẫn trong mắt bạn bè quốc tế. Quyết liệt, mạnh tay với rác cần phải được bắt đầu ngay và từ chính ý thức của con người.